Finlandiya birçok konuda olduğu gibi iklim değişikliği konusunda da dünyaya öncülük ediyor. Daha doğrusu zaman kaybetmeden bilim insanlarının uyarıları doğrultusunda yeni politikalar oluşturuyor.
Hastalığın teşhis ve tedavisinde zamanın ne kadar önemli olduğu malum. Ancak dünyamızın hastalığı söz konusu olunca, aynı duyarlılığı göstermiyoruz. Finlandiya duygusallıktan ve popülizmden uzak tedbirler alıyor. Geçen yıl yapılan Dünya Çevre Konferansından sonra hemen harekete geçerek yeni bir İklim Değişikliği Kanunu hazırladı. Yeni kanun, Finlandiya'da iklim değişikliği konusunda ulusal çalışmaların temelini oluşturacak.
"Reform olarak" nitelenen kanunu, 2030, 2040 ve 2050 için emisyon azaltma hedeflerini açık ve net olarak belirliyor. 2035 yılına kadar karbon nötr bir Finlandiya hedefi ise ilk kez kanunla belirlenmiş oldu. Hükümet, tasarıyı 9 Haziran'da onaya sundu. Cumhurbaşkanı 10 Haziran'da yasayı onayladı ve 1 Temmuz 2022'de yürürlüğe girecek.
Çevre ve İklim Değişikliği Bakanı Maria Ohisalo
Yeni kanunla ilgili bir açıklama yapan Çevre ve İklim Değişikliği Bakanı Maria Ohisalo. "Yeni İklim Değişikliği Yasası Finlandiya için hayati önem taşıyor. İklim Değişikliği Yasası, iddialı iklim çalışmalarının hükümet koşulları boyunca devam etmesini sağlıyor. Yasa, dünyaya 2035 yılına kadar karbonsuz bir refah devletini nasıl inşa edebileceğimizi gösteriyor. Bu aynı zamanda güçlü bir sinyal. Finlandiya'da temiz çözümlere yatırım yapmaya değer şirketler için," diyor
Kanun, iklim değişikliği politika planlarına ilişkin hükümler ortaya koymaktadır. Kanunun kapsamı, arazi kullanımı sektöründen, yani arazi kullanımı, ormancılık ve tarımdan kaynaklanan emisyonları da kapsayacak şekilde genişletilecek ve ilk kez karbon yutaklarını güçlendirme hedefini içerecektir.
Bakan Ohisalo, "İklim Değişikliği Yasası'na arazi kullanımının dahil edilmesi önemli bir gelişme. Ormanlar, inşaat ve tarım gibi arazi kullanımı sektöründe emisyonları azaltmak ve karbon yutaklarını güçlendirmek için birçok fırsatımız var" diyor.
Önceki İklim Değişikliği Yasası 2015'te yürürlüğe girmiş ve yalnızca 2050 için bir emisyon azaltma hedefi belirlemişti. Yeni İklim Değişikliği Yasası, Finlandiya İklim Değişikliği Paneli'nin tavsiyelerine dayanan 2030 ve 2040 için emisyon azaltma hedeflerini içerecek ve 2050 hedefini de güncellenecek.
Emisyonları azaltmak için dört politika planı
Kanun kapsamındaki en önemli yönlendirme araçları, ulusal iklim değişikliği politika planlarıdır. Kanun, dört ulusal iklim değişikliği politikası planına ilişkin hükümler ortaya koymaktadır. Bunlara dahil olan önlemler Finlandiya'daki sera gazı emisyonlarını azaltacak ve iklim değişikliğine uyum sağlanmasına katkıda bulunacaktır. Politika planları şunlardır:
• Orta Vadeli İklim Değişikliği Politika Planı • Ulusal İklim Değişikliği Uyum Planı • Uzun Vadeli İklim Değişikliği Politika Planı • Arazi Kullanım Sektörü için İklim Değişikliği Planı
Kanuna göre, yetkililere uygulanabilir iklim değişikliği politika planları hazırlamak zorunda. İklim politikası için planlama sisteminin amacı, önlemlerin adil olmasını sağlamak ve sürdürülebilir kalkınmayı teşvik etmek.
Hükümet, Finlandiya'nın iklim hedeflerine ulaşılmasını izleyecek ve daha fazla önlemin gerekip gerekmediğine karar verecek. Gelecekte, iklim önlemlerinin önümüzdeki 15 yıl için yeterli olup olmadığına dair bir değerlendirme yapılarak Yıllık İklim Değişikliği Raporlarına eklenecektir.
Sami İklim Değişikliği Konseyi
Finlandiya'da yaşayan Sami halkının geçim kaynakları ve kültürü, iklim değişikliğine karşı özellikle savunmasız. Yeni İklim Değişikliği Yasası uyarınca, bağımsız bir uzman organ olarak bir Sami İklim Değişikliği Konseyi kurulacak. İklim değişikliği politika planlarının hazırlanmasına destek verecek ve Sami halkının bakış açısından bunlar hakkında görüş bildirecektir.
Bundan sonra ne olacak?
İklim Değişikliği Kanunu Temmuz ayında yürürlüğe girecek. Kanun sonbaharda belediyelerin iklim planlarına ilişkin hükümlerle desteklenecek. İklim Değişikliği Kanunu uyarınca iki hükümet kararnamesi çıkarılacak. Bunlar, Finlandiya İklim Değişikliği Paneli ve Sami İklim Değişikliği Konseyi'nin görevleri ve bileşimi hakkında ek hükümler ortaya koyacaktır.
Finlandiya'nın İklim Değişikliği konusunda attığı bu öncü adımları, diğer ülkelere örnek olması bekleniyor. İklim Değişikliği ile mücadele ederken, kanuni alta yapıyı hazırlamak şart. Gelecek nesillere sağlıklı bir dünya bırakmak bugün alacağımız ve sıkı sıkıya uygulayacağımız politikalara bağlı.
İbrahim Özdemir Üsküdar Üniversitesi Çevre Ahlakı Forumu